Tαξιδεύοντας σε δημοτικά σχολεία της Κεντρικής Μακεδονίας με τα εκπαιδευτικά προγράμματα
“Το αλφαβητάρι των συναισθημάτων”
“Βοτάνια και μυρωδικά”
Νοέμβριος 2023 - Απρίλιος 2024
Ένας σύντομος απολογισμός
Τη φετινή σχολική χρονιά συνεχίσαμε να ταξιδεύουμε κυρίως σε δημόσια δημοτικά σχολεία αλλά και σε βιβλιοθήκες, συλλόγους και μουσεία, παρουσιάζοντας τα δύο εκπαιδευτικά προγράμματα "Το αλφαβητάρι των συναισθημάτων" και τα "Βοτάνια και μυρωδικά".
Μοιραζόμαστε ένα σύντομο απολογισμό από αυτή τη διαδρομή.
"Το αλφαβητάρι των συναισθημάτων"
"Το αλφαβητάρι των συναισθημάτων" εφαρμόστηκε για πρώτη φορά σε δημοτικά σχολεία, ΚΔΑΠ και παιδικές βιβλιοθήκες, σε 6 νομούς της Κεντρικής Μακεδονίας κατά τη σχολική χρονιά 2022-2023. Η δράση αυτή υλοποιήθηκε με την υποστήριξη του Ιδρύματος Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου στο πλαίσιο του προγράμματος "Σημεία Στήριξης" που συγχρηματοδότησαν 8 Κοινωφελείς Οργανισμοί.
Στόχος μας ήταν να συνεχίσουμε και τη φετινή σχολική χρονιά τις επισκέψεις σε δημοτικά σχολεία εντός και εκτός Θεσσαλονίκης καθώς το θέμα της συναισθηματικής ενδυνάμωσης και ψυχικής ανθεκτικότητας των παιδιών αξιολογογήθηκε από εκπαιδευτικούς και γονείς ως εξαιρετικά σημαντικό. Έτσι με πόρους της ομάδας μας ταξιδέψαμε σε τάξεις δημοτικών σχολείων σε διάφορες περιοχές του Νομού Θεσσαλονίκης αλλά και στον Νομό Πιερίας.
Συγκεκριμένα:
Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2023
2ο δημοτικό σχολείο Ευκαρπίας (Γ2, 22/11/2023), 11ο δημοτικό σχολείο Θεσσαλονίκης (Α1 & Α2, 28/11/2023)
5ο δημοτικό σχολείο Θεσσαλονίκης (Α & Β τάξη, 05/12/2023), 79ο δημοτικό σχολείο Θεσσαλονίκης (Β1 & Β2, 19/12/2023)
Ιανουάριος - Απρίλιος 2023
2ο δημοτικό σχολείο Κατερίνης (Α1 & Α2, 23/01/2024)
2ο δημοτικό σχολείο Ωραιοκάστρου (Γ1 & Γ2, 06/02/2024), 4ο δημοτικό σχολείο Κατερίνης (Ε1, 20/02/2024)
Δημοτικό σχολείο Προχώματος (Β τάξη, 19/03/2024), 6ο διαπολιτισμικό πειραματικό δημοτικό σχολείο Ελευθερίου-Κορδελιού (25/04/2024)
Το πρόγραμμα έχει λάβει έγκριση και για το σχολικό έτος 2023-2024 από την Περιφέρεια Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας (αρ.15752/ 04-09-2023).
Η ανατροφοδότηση από τους μαθητές, τις μαθήτριες και τους εκπαιδευτικούς επιβεβαίωσε την ανάγκη των παιδιών για ψυχική ενδυνάμωση και για υποστήριξη στην έκφραση συναισθημάτων και τη διαχείριση έντονων συναισθηματικών καταστάσεων, διαφωνιών και συγκρούσεων. Το πρόγραμμα βασίζεται στη βιωματική μάθηση και στη συμπερίληψη και αξιοποιεί το Παιχνίδι και τεχνικές Εκπαιδευτικού Δράματος. Οι μαθητές σε Ρόλο προσεγγίζουν μια κοινωνική ιστορία και προσπαθούν να κατανοήσουν την κατάσταση και τα συναισθήματα που αναδύονται από αυτήν και στη συνέχεια επιχειρούν, μέσα από τεχνικές διαλόγου και διερεύνησης, να δώσουν μια λύση στο πρόβλημα. Οι εκπαιδεύτριες της ομάδας μας σε Ρόλο Εμψυχωτή διευκολύνουν τη διαδικασία φροντίζοντας να υπάρχει ένα ασφαλές πλαίσιο για όλα τα παιδιά και ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή όλων.
Θα λέγαμε ότι χρειάζεται να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην ψυχική υγεία των παιδιών και να καλλιεργηθούν δεξιότητες όπως ενσυναίσθηση, ενεργητική ακρόαση, επικοινωνία, ανάληψη ευθύνης, συνεργασία και αποδοχή των άλλων, διαχείριση συγκρούσεων και λήψη αποφάσεων. Συχνά στην καθημερινή σχολική ρουτίνα, με το άγχος να επιτευχθούν οι γνωστικοί στόχοι παραμερίζεται η σημασία της ανάπτυξης προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων.
Η σύγχρονη παιδαγωγική έρευνα επιβεβαιώνει την αξία του παιχνιδιού και της βιωματικής μάθησης. Επιβεβαιώνεται επίσης η καθοριστική σημασία που παίζει το συναισθηματικό κλίμα της τάξης. Όταν τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από τη συνεργασία και τον σεβασμό της διαφορετικότητας του άλλου και κατανοούν την αξία της αλληλοϋποστήριξης και της αλληλεγγύης, βελτιώνουν σημαντικά τις προσωπικές τους δεξιότητες και παράλληλα μπορούν να πετύχουν καλύτερα τους γνωστικούς στόχους τους.
Από την πλευρά μας προσπαθούμε να προτείνουμε πρακτικές εφαρμογές που μπορούν να αξιοποιηθούν στο σχολείο και την οικογένεια. Για το σκοπό αυτό προσφέρουμε εγχειρίδια με παιχνίδια, δραστηριότητες, αρθρογραφία και βιβλιογραφία. Για το συγκεκριμένο πρόγραμμα δημιουργήσαμε σε ψηφιακή μορφή και προσφέραμε στους εκπαιδευτικούς το Eγχειρίδιο για εκπαιδευτικούς και γονείς "Συναισθηματική ενδυνάμωση και ψυχική ανθεκτικότητα των παιδιών". Επιπλέον δημιουργήσαμε και προσφέραμε σε όλες τις σχολικές τάξεις το επιτραπέζιο παιχνίδι "Το Αλφαβητάρι των συναισθημάτων". Το παιχνίδι περιλαμβάνει 24 καρτέλες με συναισθήματα (με αλφαβητική σειρά), 15 καρτέλες με κοινωνικές ιστορίες, 10 καρτέλες με προτάσεις λύσεων ως ερέθισμα για συζήτηση και οδηγίες για τη ροή των δραστηριοτήτων του παιχνιδιού. Μπορεί να παιχθεί στη σχολική τάξη αλλά και στο σπίτι με τη βοήθεια ενήλικα.
Στην παρούσα φάση η ομάδα μας θα αξιολογήσει προσεκτικά τα αποτελέσματα του προγράμματος ώστε στη συνέχεια να σχεδιάσουμε περαιτέρω εκπαιδευτικό υλικό. Ελπίζουμε με αυτόν τον τρόπο να συνεισφέρουμε στο κοινό μας όραμα για μια εκπαίδευση που σέβεται και υποστηρίζει τις ανάγκες όλων των παιδιών.
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
"Βοτάνια και μυρωδικά"
Το 2023 είχαμε τη χαρά και την τιμή να συνεργαστούμε με τη “Future Library” για τον σχεδιασμό της εκπαιδευτικής δράσης "Βοτάνια και μυρωδικά"- ένα ταξίδι μνήμης και παραδόσεων για τα βότανα και τα αρωματικά φυτά της Μακεδονίας: από την αρχαιότητα στην κουζίνα του σπιτιού μας.
Η δράση υλοποιήθηκε την περίοδο Οκτωβρίου - Δεκεμβρίου 2023 με την παροχή αιγίδας και οικονομικής επιχορήγησης του Υπουργείου Πολιτισμού προς τη Future Library, στο πλαίσιο των δράσεων για την επέτειο της συμπλήρωσης είκοσι χρόνων από την υιοθέτηση της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO 2003).
Μέσα από βιωματικές δραστηριότητες του εκπαιδευτικού προγράμματος, οι μαθητές και μαθήτριες είχαν τη δυνατότητα επαφής με την έννοια της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και γνωριμίας με την Εθνοβοτανική και τα Βότανα του τόπου μας. Μάθαμε πως συνδέονται με την αρχαιότητα, με μύθους και παραδόσεις. Γνωρίσαμε αινιγμάτα, σοφά λόγια, λαϊκούς στίχους και τραγούδια. Αγγίξαμε και μυρίσαμε πάνω από 30 είδη βοτάνων. Ανακαλύψαμε τις θεραπευτικές χρήσεις των βοτάνων της Ελλάδας και κυρίως της Μακεδονίας.
Πραγματοποιήσαμε συνολικά 11 επισκέψεις σε δημοτικά σχολεία, παιδικές βιβλιοθήκες και συλλόγους ενώ συνεργαστήκαμε με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πέλλας και το Αρχαιολογικό Μουσείο της Βέροιας. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρακολούθησαν 25 τμήματα όλων των τάξεων δημοτικών σχολείων στις Περιφερειακές Ενότητες Θεσσαλονίκης, Ημαθίας, Κιλκίς, Πέλλας, Πιερίας και Χαλκιδικής.
Συγκεκριμένα το διάστημα Οκτωβρίου - Νοεμβρίου 2023 στο πρόγραμμα συμμετείχαν οι φορείς:
- Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας και 16ο δημοτικό σχολείο Βέροιας. Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε στον χώρο της βιβλιοθήκης.
- Δημοτική Βιβλιοθήκη Λιτοχώρου και 2ο δημοτικό σχολείο Λιτοχώρου. Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε στον χώρο του σχολείου.
- Σύλλογος Βλάχων Βεροίας και 6ο Γυμνάσιο Βέροιας. Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε στον χώρο του συλλόγου.
- Δημοτικό σχολείο Προδρόμου - Αγίας Τριάδας Ημαθίας. Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε σε όλες τις τάξεις του σχολείου.
- 4ο δημοτικό σχολείο Βέροιας
- Εφορεία Αρχαιοτήτων Πέλλας και δημοτικό σχολείο Πέλλας. Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε στον χώρο του σχολείου.
- Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Κιλκίς και 8ο δημοτικό σχολείο Κιλκίς. Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε στον χώρο της βιβλιοθήκης.
- 6ο Πειραματικό - διαπολιτισμικό δημοτικό σχολείο Ελευθερίου - Κορδελιού
- Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης και 13ο δημοτικό σχολείο Καλαμαριάς. Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε στον χώρο του σχολείου.
- Σύλλογος "Οι Φίλοι του Πολυκεντρικού Μουσείου Αιγών" και 2ο δημοτικό σχολείο Βέροιας σε συνεργασία με το Αρχαιολογικό Μουσείο Βέροιας. Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε στον χώρο του Μουσείου.
- Δημοτικό σχολείο Μεταγγιτσίου Χαλκιδικής.Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε σε όλες τις τάξεις του σχολείου.
Το πρόγραμμα παρακολούθησαν 308 μαθητές και μαθήτριες.
Παράλληλα στις 20 Νοεμβρίου 2023 πραγματοποιήσαμε ένα επιμορφωτικό διαδικτυακό σεμινάριο για εκπαιδευτικούς ώστε να μπορούν να οργανώσουν σχετικές δραστηριότητες στο σχολείο τους. Συμμετείχαν 20 άτομα.
Η δράση ολοκληρώθηκε με μια διαδραστική εκδήλωση στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας στις 16 Δεκεμβρίου 2023 όπου παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της δράσης και μαθητές/τριες της Δ' τάξης του 4ου δημοτικού σχολείου Βέροιας παρουσίασαν δραστηριότητες εμπλέκοντας ενεργά τους γονείς! Την εκδήλωση παρακολούθησαν περισσότερα από 80 άτομα.
Στο πλαίσιο της δράσης δημιουργήθηκαν έξι (6) Εγχειρίδια:
- Εγχειρίδιο εκπαιδευτικού για τις τάξεις Α’ και Β’ δημοτικού, με πληροφορίες και φύλλα εργασίας.
- Εγχειρίδιο εκπαιδευτικού για τις τάξεις Γ’ και Δ’ δημοτικού, με πληροφορίες και φύλλα εργασίας.
- Εγχειρίδιο εκπαιδευτικού για τις τάξεις Ε’ και Στ’ δημοτικού, με πληροφορίες και φύλλα εργασίας.
- Οδηγός μικρών βοτανοκαλλιεργητών με πληροφορίες για τη δημιουργία ενός βοτανικού κήπου στο σχολείο ή στο σπίτι μας (οδηγίες φύτευσης και φροντίδας βοτάνων και αρωματικών φυτών)
- Εγχειρίδιο για εκπαιδευτικούς στο πλαίσιο του σεμιναρίου «Μιλώντας στα παιδιά για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά και την Εθνοβοτανική», με αναλυτική παρουσίαση του προγράμματος
- Εγχειρίδιο Βοτανικής από τα παιδιά για τα παιδιά με τίτλο «Ιστορίες με χρώματα και αρώματα για τα βότανα του τόπου μας».
Φεβρουάριος - Μάρτιος 2024
Τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2024 συνεχίσαμε το πρόγραμμα σε σχολεία με πόρους της ομάδας μας. Επισκεφθήκαμε το 10ο και 11ο δημοτικό σχολείο Συκεών Θεσσαλονίκη, το Ειδικό Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης, το 53ο δημοτικό σχολείο Θεσσαλονίκης και το 9ο δημοτικό σχολείο Γιαννιτσών.
Στόχος μας μέσα από αυτό το πολύχρωμο και ευωδιαστό ταξίδι ήταν να βοηθήσουμε τα παιδιά να κατανοήσουν την αξία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και της διάσωσης των παραδόσεων αλλά και τη σημασία της προστασίας των πολύτιμων βοτάνων μας και των τοπικών οικοσυστημάτων. Παράλληλα, στόχος μας ήταν να προσφέρουμε στους εκπαιδευτικούς πλούσιο εποπτικό υλικό που μπορούν να αξιοποιήσουν στις τάξεις τους ως ερέθισμα για παρόμοιες δραστηριότητες. H ενθουσιώδης υποδοχή και η δημιουργική συμμετοχή των μαθητών/τριών και των εκπαιδευτικών δικαίωσαν την προσπάθειά μας.
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
Οι εκπαιδευτικές μας βαλίτσες θα αδειάσουν και θα ξεκουραστούν έως την επόμενη σχολική χρονιά!
Εμείς θα αναστοχαστούμε, θα μελετήσουμε, θα εμπνευστούμε και θα σχεδιάσουμε τα νέα μας προγράμματα ακολουθώντας το όραμά μας για μια εκπαίδευση πολύχρωμη, δημιουργική και συμπεριληπτική!
Ευχαριστούμε θερμά για τη συνεργασία, την υποστήριξη και την εμπιστοσύνη:
- Το Ίδρυμα Μποδοσάκη και την ομάδα του προγράμματος "Σημεία Στήριξης"
- Το Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου
- Τη Future Library
- Τους πολιτιστικούς φορείς που μας φιλοξένησαν
- Τις Δημόσιες Κεντρικές Βιβλιοθήκες Βέροιας και Κιλκίς και τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Λιτοχώρου
- Την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πέλλας
- Το Αρχαιολογικό Μουσείο Βέροιας
- Τους/τις διευθυντές/ντριες των δημοτικών σχολείων
- Τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τις μαθήτριες για τις μοναδικές δημιουργικές στιγμές που μοιραστήκαμε!
- Τις εκπαιδεύτριες μας, μέλη και συνεργάτες της "Σχεδίας στην πόλη", που υλοποίησαν τις εκπαιδευτικές επισκέψειςκαι που συνέβαλαν στη δημιουργία των εγχειριδιών για τα 2 αυτά προγράμματα.